Chuyện nghe lỏm ở công viên

  

1. Trước nhà tôi có một công viên khá rộng rãi.  Chiều hè, khi đã tắt mặt trời tôi thường qua đấy, trải chiếu trên cỏ và ngồi hay nằm hóng gió. Lũ trẻ con chung quanh cũng hay tụ tập đá bóng nhựa, đánh vũ cầu hay nói chuyện nhảm. Một buổi chiều, một toán cháu gái, bạn của đứa cháu tôi, vây quanh ăn kem và đấu láo. Một cháu bảo:

- Bạn xin học với cô K được chưa hả?

- Rồi. Dì mình xin giùm đó.

- Mụ K đó “khủng” lắm. Hè mà không chịu học thêm với mụ, vào lớp gặp mụ là hết đời.

- Mụ H không thua chi. May mà năm ni mụ về hưu rồi! Về mà chết cho rồi!

- Còn cha T thì nhậu 4 mùa. Chiều mô cũng thấy cha nhậu với đánh bài tiến lên ở mấy cái quán gần nhà tao. Dạy thì quơ quơ. Đứa mô cũng 7, 8 cả. 

- ....

2. Tôi biết chúng đang nói về tệ nạn dạy thêm và nhân cách của một số thầy cô giáo trường cấp 2 ở một trường gần đấy. Là giáo viên, tôi thừa biết chuyện này. Tôi biết, Sở biết, Bộ biết nhưng đâu vẫn y đấy, chẳng biết bao giờ mới đổi thay. Tôi sực nhớ tới một diễn đàn về giáo dục mới phát trên TV gần đây nói về việc sử dụng Facebook của học sinh. GS Văn Như Cương nói rằng cần phải dạy học sinh cách ứng xử trên FB vì nhiều em đã viết về thầy cô rất hỗn xược, thiếu tôn trọng,…

Theo tôi, GS Cương đã lẩm cẩm rồi. Cái gì cũng dạy hết thì biết bao giờ mới hết dạy. Hồi đi học, tôi có học mấy  câu này, “Ăn phải nhai, nói phải nghĩ.” và “Học ăn, học nói, học gói, học mở”. Thầy tôi giảng giải rất kỹ càng, có ví dụ cụ thể. Lớn chút nữa, tôi học được câu này “Phải uốn lưỡi bảy lần trước khi nói (Ngạn ngữ Pháp)” Về ăn nói, tôi cho thế là đủ. Từ cái căn bản đó, trẻ phải suy ra mà ứng xử trong nhiều trường hợp đa dạng của cuộc sống. Bên cạnh đó, các môn học khác phải giúp học sinh cách tư duy và cảm thụ một cách hợp lý, có tính nhân bản phổ quát. Các em phải là CHỦ THỂ của các hành động và nhận thức của các em.

3. Trở lại chuyện học sinh nói xấu về thầy cô ở trên, tôi có 02 đề nghị: Một, cần dạy học sinh biết suy nghĩ, chứ không cần phải học nhiều tấm gương đạo đức “dỏm” (qua môn CDGD) hay nên làm cái này, không nên làm cái kia (như GS Cương nói); hai, các thầy cô phải đừng làm điều xấu nữa, đừng chèn ép học sinh nữa. Chuyện xấu của một số thầy cô không thiếu. To thì từ ông Hiệu trưởng ép nữ sinh bán dâm cho quan chức, chuyện thầy giáo gạ đổi điểm lấy tình, chuyện giáo viên nam đi bán dâm đến việc đem tài liệu vào phòng thi cho thí sinh, việc bán mua bằng Thạc sĩ, Tiến sĩ, bán mua đáp án,…. Nhỏ thì cấy điểm để lấy thành tích, gây khó khăn cho học sinh không học thêm với mình, thù vặt học sinh hay có ý kiến trái chiều, …đến dạy dỗ qua loa, lạm thu các khoản thu để tư lợi, kiếm chác từ bán các tư liệu học tập, dụ dỗ học sinh học thêm,… Những chuyện này đầy rẫy, có lẽ ở nhiều tỉnh, nhiều thành phố.

4. Trước thực tế là thế, nếu không làm được 02 điều trên, thì mãi mãi học sinh còn “nguyền rủa” các thầy cô. Thay vì cấm các em, chúng ta nên SỢ dư luận, sợ các em “nguyền rủa” chúng ta khi chúng ta làm những điều trái lương tâm, trái với qui chuẩn đạo đức. Lúc ấy mọi chuyện sẽ trở thành đơn giản hơn. Nhân cách của người giáo viên chính là bài học đạo đức cụ thể nhất nếu muốn giáo dục đạo đức trong học đường. Mọi môn học đều có chứa đựng các bài học về đạo đức làm người, không chỉ riêng môn Công Dân.  Khi cần mẫn nhiệt tình dạy một môn học, giảng dạy có chất lượng, cho điểm phân minh, tổ chức thi và học có kỷ luật, hướng dẫn học sinh suy tư, yêu thương chúng, giúp đỡ chúng là ta đã dạy cho các em đạo đức làm người rồi. Làm thầy giáo là làm một loại nghề đặc biệt, ta không thể vin vào cớ là con người nên ta có quyền hư đốn như bao người khác.

5. Đây cũng là bài học dân chủ đầu đời cho các em. Các em có quyền phẫn nộ trước cái xấu, cái ác chứ. Các bạn đồng ý không?

Có nhiều bạn rất giỏi Thơ Đường, kính mời họa bài thơ sau:

GIÁO DỤC NHÀ TA

Áo ục thời nay ngán quá rồi
Lớp trường tóa lọa chuyện lôi thôi
Thầy cô lùa vịt trên tờ giấy
Chính phủ rao loa giữa chợ trời
Văn hóa sao mà vô đạo đức
Ân sư e giống lũ cao bồi
Ai ơi nhìn lại đàn con cháu
Thêm thẹn cha ông giữ giống nòi