GIỠN CHỐN SÂN TRƯỜNG (18)

Chương 5

            - Tôi bị cả nhà chưởi. Khổ cho cái thân tôi nào ai biết. Chị dâu chưởi, em gái chưởi, anh trai chưởi vì ham việc trường, cứ ôm lấy trường mà bỏ bê việc nhà. May mà chồng tôi tha cho, không nói gì. Thế mà còn có giáo viên bảo tôi thù vặt họ, chèn ép này nọ. Họ bảo tôi tham cái chức hiệu phó, thích làm quan chức. Oan cho tôi quá. Tôi chỉ lo cho lợi ích của nhà trường này. Tôi thề tôi mà dối các đồng chí, ra đường xe nó cán tôi chết, lụt nó trôi tôi đi.

              Giọng của Dĩnh vang lồng lộng từ phòng hiệu trưởng lên tận tiền sảnh của trường, xa nghe oàm oàm không rõ lời. Một số giáo viên đang loay hoay sắp xếp mâm cúng tất niên đều ngạc nhiên.
            - Anh Hoà, chủ tịch công đoàn, đại diện anh em, xuống xem răng! Chi mà sôi nổi rứa hè? - Liên, cô giáo địa phương dạy môn Địa lý, hỏi.

            - Đã nói rồi. Họp chi mà họp mãi, cứ say nói. Nói chi mà nói lắm như thể nói là làm việc. Quen cái thói lãnh đạo, nói như khướu. Cuối năm rồi, ra năm tháng rộng ngày dài rồi họp cũng chưa trễ. Tui với mấy anh em nam đã bỏ ra đây lấy cớ lo cúng tất niên rứa mà cũng chưa chịu bãi họp. Họp chi bộ thì cũng phải có đông đủ anh em chứ. Không họp ngày ni thì mai họp không chết ai mô. - Hoà trả lời.

            - Ức nơi! Cứ đòi giáo viên góp ý thì họ nói cho. Mình thấy họ nói rứa là ít đó. Lắm cái làm cứ ngơ ngơ sửng sửng, có không ra có, không không ra không, mất công phí sức. Thôi, kệ nhà trường.- Liên giải thích và lái sang chuyện khác.- Còn mấy cô khác đi mô hè mà không ra dọn cúng, trốn việc chơ chi, trường ni thấy chuyện chi cũng uể oải.    

Quát đứng cạnh, không bỏ chuyện cũ, chỉa vào:

- Làm cóc gì được mà hét cho to, cái mụ ni thiệt!. Hồi nãy sao lại nói khiêm tốn rằng Ban giám hiệu đánh giá cao sự góp ý …

            Liên nói cắt ngang:

- Mệt quá, thầy Quát ơi! Đây là họp riêng của chi bộ mà. Để cho người ta rút kinh nghiệm, sửa sai. Tức cũng phải để cho họ nói cho bớt tức chơ. Sao hồi nãy thầy không lên tiếng cho luôn.

            - À, có lên tiếng chơ, nói bữa hôm rồi. Nói lại mệt cái miệng lắm. Thằng ni một đời không nịnh bợ ai sợ chi mà không nói.

            Hoà xăm xăm đi xuống phòng họp như anh em đề nghị. Trên này, các giáo viên khác tiếp tục cùng chú Thoá, bảo vệ trường, chỉnh đốn lại bàn cúng tất niên. Làm bảo vệ hơn mười lăm năm từ trường cấp 3 rồi về cấp 2, ông năm nay đã gần bảy mươi tuổi nên rất rành việc cúng cấp này. Hai cái bàn, cái thấp cái cao, được kê ngay trước tiền sảnh của trường. Ở bàn hạ là áo, cháo, gạo, muối cùng cau, trầu, đường, gạo, hột nổ đủ màu. Áo binh ngũ sắc sắp quanh một lớp khá dày. Nước chè, bánh chưng, cơm nắm, khoai, sắn, môn, đậu sắp tràn hai chiếc dĩa lớn. Một lát thịt luộc dày đến ba phân còn tươi màu hồng đào. Bàn thượng đủ các bộ lệ khác: chú gà trống vàng ươm được lận gọn gàng với một bát xôi đầy nằm ngay chính giữa bàn bên cạnh bộ đồ giấy đủ áo mão hia đai cờ lọng, giấy đỏ, đen, vàng, lục, và tím, đính kim tuyến màu sặc sỡ. Xấp đô la địa phủ dày cộp ngửa cái mặt ông Tổng thống Mỹ nằm ngay ngắn trên nãi chuối tròn hin, mập mạp. Bình bông phượng vàng đỏ rung rinh trước gió. Quát nhìn quanh rồi nói qua chuyện khác:

         - Cha Vũ là êm thật, chừ về thấu nhà lo cho vợ con rồi. Già nên khôn thật, học mấy cũng không kịp ông nớ cả. Cả mụ Luyến nữa, không ở lại mà hát đôi bài, biết mô mai mốt đi qua trường khác mất.

           Thuý chanh chua chọc quê Quát:

           - Nhớ à? Người đẹp vắng một cái là có người nhắc. Ở nhà, e họ nhảy mũi phải vài chục cái.

          - Đừng có phân bì! Cứ như mấy cô, hễ nói là như mạ người ta, chịu không nổi. Có cô Luyến õng ẹo vui hơn. Tui mê cái giọng hát của mụ đó thật đó.

- Còn mê cái gì nữa không? Khai thiệt đi, chú dê tơ  tưng tưng kia! Thuý hỏi tiếp.

Quát cười nham nhở trả lời:

- Cho vàng cũng không mê cái chi khác. Một là vợ nhổ sạch tóc, hai là thủ trưởng đè cho chập mật, ba là ăn kẹo đồng của của trung uý công an giao thông, chồng mụ. Dại chi, giữ cái thân mà ăn nhậu. À, mấy thầy giáo thành phố rảnh không cũng núp luôn. Đâu cần thanh niên trốn ri, chán quá.

            Thuý bênh vực đáp:

- Ai không thích thì họ về. Đây là cúng lén mà có phải họp hội đồng mô. Mắc mớ chi thầy! Thầy là quơ ngang hết, chẳng kể chi ai. Chừng nấy người đã mệt hung rồi. Ít ngài, dài đũa, thầy không nghe dân gian nói sao?

- Răng cô lại nói cúng lén? Quát hỏi vặn lại.

- Thì không công khai tức là lén. Thầy rảnh quá nên nói lung tung, hồi nãy chọc người này, bây giờ chê người nọ. Sáng ni ăn chi mà ngứa miệng gắt rứa? Bày đặt bắt bẻ này nọ.

            - Ờ, thì nói cho vui. Tui mà không là giáo viên địa phương, tui cũng chuồn về từ hồi mô rồi. Ở đây làm cái cục kê khổ quá!

            Liên nhanh miệng, chọc quê Quát:           

- Lát nữa cúng xong thì cấp, không lỗ mô, thầy Quát ơi! Bợm rượu mà có mồi rồi lo chi. Không kêu e lẫy hơi lâu đó.

- Này, việc cúng cấp không được nói chơi. Không sợ ông bà vật cổ răng? Ờ, mà bộ đồ giấy ni thiếu cái sớ rồi. Anh Thành là chuyên viên đám chay mà để sót cái ni là không xong rồi. Thần thánh biết ai cúng mà phù hộ, không khéo các ngài giận, ngài quở, ngài phạt cho thì mạt. Lấy một tờ A4 cho hắn viết kiểm điểm đi! Mấy chục năm bài trừ mê tín dị đoan, cúng đốt đồ mã, chừ nó quay lại chình ình trên đầu cái trường này. Hì hì… Để coi đảng viên hiệu trưởng rồi cũng lạy như tế sao. Hì hì…

            - Mi thì cứ nói lung tung. Được cái chi mô, thêm mất lòng mất bề. Chú Thoá, bảo vệ trường nhưng lại là chú của Quát, đáp trả.

            - Chú thì cứ bênh hiệu trưởng. Bênh bênh cái chi rồi cũng cắt hợp đồng chừ. Tui hỏi chú, mấy ông duy vật nớ có tin chi quỉ thần thì khấn lạy với ai? Trường học mà cúng với kiếng  như ri hơi khôi hài đó. Họp chi bộ để tui đấu một trận cho đã.

            Chú Thoá sôi nổi trả lời ngay:

            - Mi xưa rồi. Nói rứa chứ có phải rứa mô. Mấy ngài trên huyện trên tỉnh mà cúng đất, đốt giấy khói bay đen cả xóm lựng. Mi tưởng tao già với ít chữ nên không biết chi cả hả? Ở trên Huế nghe nói có con mụ làm to lắm ở tỉnh, mỗi lần đốt đồ giấy thiên hạ tưởng cháy nhà đó. Có người xách nước đi cứu hoả, tới nơi mới hỡi ôi. Hoạ may có viện nghiên cứu khoa học họ mới không cúng đất với đốt giấy thôi. Mấy cơ quan mô tao cũng thấy họ đốt cả. Thằng anh mi làm xây dựng thầu mấy công trình, có cái mô hắn không cúng mà động thổ mô. Họ tin hơn mình nhiều. Họ cúng còn nhiều hơn mình nữa.

            Quát không chịu thua, đèo queo theo, gây gỗ với ông chú của hắn:

            - Họ mô rứa? Mình mô rứa? Chừ rồi mà chú còn họ với mình. Phải biết đoàn kết…

            - Thôi thôi, lạc đề rồi. Tui đố chú là lát nữa thầy Hiệu khấn cái chi? Cô giáo Liên chuyển đề tài, cắt lời của Quát, nói.

            Đây là một khúc ngoặt lí thú ở các buổi đàm tiếu thiên trời địa đất ở cái trường này. Vắng mặt Dũng thì anh lại là một chủ đề lí thú cho các giáo viên thảo luận. Họ xem anh như là cục kê để xả xú báp các bực tức về nhà trường của họ, tha hồ chém chặt, châm chỉa, đâm xoi. Chuyện nhà, chuyện trường, lắm thứ, không chừa chỗ nào. Bao giờ nói về anh cũng khiến mọi người phấn khởi và câu chuyện phong phú hẳn lên.

            Chú Thoá nói đầu:

- Nói cho tội, mấy thầy cô ơi, thì cũng khấn xin cho mọi người an khang, gia đình hạnh phúc, đoàn kết tốt, lao động tốt, tiết kiệm tốt… Ý rứa cũng tốt chơ.

            - Cầu thần hoàng thổ địa phù hộ cho học sinh tốt nghiệp đạt chỉ tiêu chín mươi lăm phần trăm nữa chứ. Cái quan trọng nhất mà để quên sao? Liên đế vào.

            - Còn khuya!. Quát góp ý

            - Răng khuya? Chắc như cua gạch.

            - Chắc hay không thì còn tuỳ các ông tướng trời học sinh nữa chứ. Tụi hắn không học thì…

            Liên tỉnh bơ, cãi lại:

            - Cầu trời, cầu đất, cầu thần, cầu thánh không được thì ta cầu với tụi học trò. Cầu học trò thì e nhiều người làm rồi. Tui nói rát cả cuống họng mà tụi nó chẳng thèm nghe bằng nửa cái lỗ tai.

            - Thôi, nói với anh Dũng cầu với tụi giáo viên mình là hay nhất..

            - Cần chi phải cầu với khẩn, đưa chỉ tiêu ra mà ép là xong ngay. Ta cấy điểm, công kênh chúng nó lên. Vô lẽ nhà trường lại không thân thiện, đẩy chúng bơ vơ ra trường đời không miếng giấy cầm tay. Anh Vũ đề nghị hay nhất, đúng 15 tuổi là cầm hộ khẩu ra xã nhận bằng tốt nghiệp. Vừa tiện vừa đỡ tốn kém.

            - Tầm bậy rồi. Rứa thì tụi mình thất nghiệp cả lũ, đi ăn mày vui hí. Liên nói xong cười tủm tỉm.

            Quát đệm vô:

            - Rứa thì hết đường dạy thêm, dạy bớt luôn.

            Duyên, một cô giáo địa phương khác dạy môn Văn, đang loay hoay sắp lại nãi chuối trên bàn cúng bỗng quay lại sừng sộ:

            - Răng lôi tui vô, anh Quát? Tui ăn chi nơi cái trường này.

- Có tật giật mình rồi, cô em ơi! Cô em có ăn lương nơi cái trường này vài ba triệu một tháng chứ sao không. Để từ từ ông anh phân giải cho cô em nghe. Đó là không đánh mà khai. Dốt chỗ ni nhưng khôn ở chỗ khác. Năm mô anh em cũng khổ vì cái chỉ tiêu chất lượng Ngữ Văn bảy chục phần trăm Trung bình trở lên, còn cô, cô dạy lớp mô cũng trăm phần trăm cả là răng? Bộ cô dụ khị mấy đứa con nít về dạy thêm ở nhà mấy bữa nên chúng nó hoá giỏi ra răng? Cái trường ni cô là đệ nhất dạy thêm.

            - Thì cũng nhà trường ép tui chứ! Tui không lo thân tui thì ai lo.

            - Ép khi mô? Văn bản mô? Chỉ thị mô? Ép thì cũng cho thêm vừa vừa thôi. Cô dốt nên cứ cho điểm trên trời, khỏi mất lòng trò nào, khỏi trò nào kiện cáo. Cô có biết cái tụi đi học thêm là tổ sư nhác nhớm không? Thay vì xem đi xem lại kiến thức trong sách, suy nghĩ tìm tòi, nặn óc tư duy thì tụi nó a tới nhà cô nghe giải cho khoẻ thân. Cô mần hết, cô nói hết, cô giở sách giáo viên ra đọc cho tụi nó chép, tụi nó hôm sau tới lớp nhai lại như bò, như trâu. Cô lại phỉnh tụi nó với mấy điểm chín mười. Tụi nó tưởng bở là mình giỏi, mình khá. Khá giỏi cái cóc khô chi. Lười suy nghĩ lâu ngày thành bệnh như tui nè. Chính các cô thầy nghèo đói quá, muốn cải thiện mức sống nên tạo ra cái tệ nạn học thêm, dụ khị hoc sinh đi học thêm để kiếm chút tiền còm thay vì đạp xe thồ, buôn dầu phụng… Lâu ngày thành cái nề cho học sinh. Đúng là bần cùng sinh đạo tặc. Tội cô là đáng cẩu đầu trảm.

            - Thầy bữa ni sao lắm chuyện. Học sinh thích học thì tui dạy đó. Tụi nó có suy nghĩ hay không tui không cần biết. Tui lao động thì tui lấy tiền công. Thế thôi.

            - Dạy chi! Nối giáo cho mấy thằng nhác. Học thì ít chơi thì nhiều. Cô có biết chi mà dạy, dòm sách bài giải mà nói theo. Cả cô trò chi cũng nhác cả, chép cả mấy lời giải sai của mấy cuốn sách vớ vẩn nữa. Tui gặp hoài. Sách giải mà sai thì hết nước nói. Tiền bạc nó làm mờ lương tri của các cô rồi. Mà gây sự quá, chiến sĩ thi đua cấp Huyện đừng giận nghe!

            - Thôi, thôi. Sách giáo khoa cũng sai cả đống. Chuyện của nhà nước, nhà nước lo. Tui lo miếng cơm, thùng gạo của tui cái đã. Dưới âm phủ mà còn dạy thêm nữa kìa, riêng chi tui. Thầy hỏi chị Chúc, chị nói cho mà nghe.

Chúc dạy môn Công Nghệ, vốn là người có tiếng thật thà, ít nói nhất trường. Chị cả đời đi xe đạp kể cả khi có việc lên phố vì quá vụng về, không lái nổi chiếc xe gắn máy. Chồng chị nguyên là giáo viên dạy môn Toán, nổi tiếng dạy giỏi trong huyện. Anh ấy bị chết đuối năm lụt to ở Huế cách chừ hơn cả hơn mười năm. Không mấy khi thấy chị chen tiếng vào các cuộc cãi vả trong trường. Chị sống như cái bóng, lo nuôi hai đứa con mồ côi cha. May sao, đứa nào cũng học giỏi và ngoan. Người ta bảo chúng có cái gien của ba chúng. Chúc ngồi bó gối ở chân cầu thang, nghe nói mới góp tiếng:

- Nói mấy thầy không tin mô. Cách đây hơn năm sáu năm, tui nằm mộng thấy chồng tui hoài. Anh về xin tiền, áo quần rách rưới, bộ dạng xác xơ như người đi xin. Tui hỏi anh, răng mà khổ rứa? Không làm chi kiếm ra tiền sao? Anh nói, mình chân yếu tay mềm, chẳng làm chi được, có mở lớp dạy thêm nhưng họ cấm quá, đi kiểm tra hoài đành phải dẹp tiệm. May mà mấy đại gia ở dưới nghe tiếng có mời dạy lén mấy nơi cho con họ. Tui nói, rứa không đủ cho anh tiêu sao? Anh nói, ui chao mà xa lắm. Đi bộ cả buổi mới tới nhà người ta, họ thấy mình lam lũ nên trả có mấy đồng đâu. Anh hỏi, chiếc Honda của anh còn không, gởi về cho anh đi. Tui phải thuê làm chiếc Honda giấy, đốt về cho anh tốn gần hai triệu bạc...

Chúc ngừng lại, chụi chụi cặp mắt đỏ hoe. Cả lũ mê chuyện giục:

- Răng nữa chị Chúc?

- Mình cũng tưởng thế là yên cho phần anh. Mấy tuần sau anh lại về xin tiền. Anh nói, xe không có bảng số, chạy được mấy bữa bị công an phạt thu xe rồi, cho anh tiền về nộp phạt. Ui chao, đúng rứa tề! Mình nhớ hôm đó thằng cu hàng xóm ngồi xem đốt đồ mả có nói, xe ni không có số nơi. Anh linh thiệt, mượn tiếng thằng nhỏ nhắc mình mà mình lại không để tâm. Mình phải đốt thêm cho anh cái bảng số. Năm tê anh có về một lần, khoe dạy bữa ni nhiều nơi lắm, chạy xe vù vù đây đó, mấy đại gia xem ra cũng kiêng vì, trả lương cao hơn nên anh ấy kiếm được nhiều tiền. Anh cho mình cả một xấp đô la luôn.

Liên chen vào, nói:

- Tiền nớ chị để mô rồi, chị Chúc? Cho em mượn lợp lại cái mái tôn dột với.

Chúc cười hiền lành, trả lời:

- Mi tức cười chơ! Đã nói nằm mộng mà. Nhưng sau ni mình cũng có trúng vé số được mấy trăm ngàn.

Chúc vừa kể xong, Duyên đã lên tiếng gây lại với Quát:

- Thấy chưa? Bắt với bẻ. Giỏi như chồng chị Chúc chết rồi còn có đường mà kiếm miếng cơm. Thầy bộ giỏi chắc? Tui Tại chức thì thầy Từ xa, khác chi nhau? Cứ hở cái là đâm xoi.

            Quát không chịu thua, nói:

            - Khác chứ. Tui dốt mà công nhận mình dốt, khoe mình ngu, còn cô, cô không dám. Mà này, răng bữa đi coi thi mà khóc hù hù rứa? Nước mắt nước mũi tèm hoèm. Tội nghiệp thiệt! Học sinh chúng thấy chúng cười cho. Cô không có miệng mà cãi với hiệu trưởng à? Khóc như con nít xin tiền mạ không cho. Hì hì..

Duyên lục cục trả lời:

- Tui khóc kệ tui. Mắc chi tới thầy?

Quát tiếp tục chọc giận Duyên:

- Không mắc chi tui thì thôi. Nhưng nì, tui đố cô thầy Hiệu của tụi mình có thích cúng đất đốt đồ giấy như ri không? Cô nói được, tui xếp loại Giỏi, từ bữa ni không chê, không chọc nữa.

            Thuý nhanh miệng nói chen vào:

- Dễ ợt! Rứa có chi mà đố?

Duyên chưa tìm ra câu trả lời, vớ ngay Thuý:

- Thuý nói cho cha Quát nghe đi. Chị không thèm tranh giỏi với hắn.

Quát cười hề hề, nói:

- Chấp hai mụ đàn bà. Cả chị Liên với mấy cô khác nữa. Mà phải có tình, có lí chứ không phải đoán khan khan.

Chú Thoá chen ngang:

- Cô Thuý đừng trả lời. Cái thằng Quát này chuyên bắt nạt đàn bà con gái. Hắn cũng không biết mô.

Thuý vừa vén tóc, vừa nói:

- Thủ trưởng nào cũng mê thành tích, thầy Quát đồng ý không? Nhưng tay nào cũng giỏi nói thôi nên đố tay nào lại không cầu trời khẩn phật phù hộ cho cơ quan của họ. Tốn gì của họ, biết đâu thần thánh ngó lại cũng nên. Nói tóm lại, thủ trưởng nào cũng thích cúng đất, thầy Dũng là thủ trưởng, vậy thầy Dũng cũng thích cúng đất. Đúng chưa, thầy Quát?

Quát vỗ tay cái bốp, khen:

- Khá lắm! Khá lắm! Có lí! Có lí! Không dạy Toán mà cũng tam đoạn luận ngon lành. Xếp loại Giỏi. Mà này, cái giong lưỡi này tui không tin là của cô. Nghe quen quen, e cô đạp nước đái ai hè?

- Khinh tui vừa vừa chứ, anh Quát! Nhưng anh cũng giỏi đó. Thầy Vũ nói đó. Đi theo ông hoài cũng học khôn được dăm ba cái.